تابلو برق چیست؟ تابلو برق، قلب تپنده سیستم الکتریکی هر ساختمان یا صنعتی است. این جعبه فلزی، اجزای مختلفی را در خود جای داده است که وظیفه کنترل، حفاظت و توزیع جریان برق را بر عهده دارند. در این مقاله، به بررسی جامع و تخصصی تابلو برق، انواع آن، اجزا و کاربرد هایش می ‌پردازیم. همچنین، خدمات فنی مهندسی “المهدی” به عنوان یکی از برترین شرکت‌ها در حوزه تابلو برق صنعتی را معرفی خواهیم کرد.

تابلو برق چیست؟

تابلو برق (switchboard)، محفظه یا جعبه ای است که تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی مختلفی را در خود جای می ‌دهد. این تجهیزات شامل کلیدها، فیوزها، رله ها، کنتاکتورها، ترانسفورماتورهای جریان و ولتاژ، لوازم اندازه‌گیری و… می ‌شود. تابلو برق، وظیفه حفاظت از این تجهیزات در برابر عوامل محیطی، جلوگیری از برق گرفتگی و آتش‌سوزی و همچنین کنترل و توزیع جریان برق را بر عهده دارد.

کاربرد تابلو برق چیست؟

تابلو برق در صنایع و ساختمان‌های مختلف کاربرد های فراوانی دارد. برخی از مهم‌ترین این کاربردها عبارتند از :

1. توزیع برق: در ساختمان‌ها، صنایع، کارگاه ها و مراکز تجاری برای توزیع جریان برق در بخش های مختلف استفاده می ‌شود.
2. کنترل فرآیندهای صنعتی: در صنایع مختلف برای کنترل و راه اندازی ماشین آلات و تجهیزات الکتریکی استفاده می ‌شود.
3. حفاظت از تجهیزات الکتریکی: با استفاده از فیوزها، رله‌ها و سایر تجهیزات حفاظتی، از آسیب دیدن تجهیزات در برابر جریان اضافه بار، اتصال کوتاه و سایر خطرات الکتریکی جلوگیری می ‌کند.
4. اصلاح ضریب قدرت: با استفاده از بانک‌های خازنی، ضریب قدرت را اصلاح کرده و تلفات انرژی را کاهش می ‌دهد.

انواع تابلو برق

تابلو برق از نظر کاربرد، ساختار، عملکرد، ولتاژ، محل نصب و نحوه نصب انواع مختلفی دارد که در ادامه به بررسی هر یک از این دسته بندی ها خواهیم پرداخت.

انواع تابلو برق از لحاظ کاربرد

تابلوهای برق بر اساس کاربردشان به دسته‌های مختلفی تقسیم می ‌شوند که هر کدام وظایف خاصی را در سیستم‌ های الکتریکی بر عهده دارند. در ادامه به بررسی انواع تابلو برق از لحاظ کاربرد می ‌پردازیم :

1) تابلو برق توزیع (Distribution Board) :

• وظیفه اصلی : توزیع جریان برق در بخش‌های مختلف یک ساختمان یا صنعت.
• محل نصب : در ساختمان‌های مسکونی، تجاری، اداری و صنعتی.
• اجزا : کلیدهای مینیاتوری، فیوزها، شینه‌ها، لوازم اندازه‌گیری و…
• انواع : تابلو توزیع اصلی، تابلو توزیع فرعی، تابلو توزیع مشاعات.

2) تابلو برق کنترل (Control Panel) :

• وظیفه اصلی : کنترل و راه اندازی تجهیزات الکتریکی و ماشین آلات صنعتی.
• محل نصب : در صنایع مختلف، کارخانه‌ها، کارگاه‌ها و…
• اجزا : کلیدها، کنتاکتورها، رله‌ها، PLC، HMI، درایوها و…
• انواع : تابلو کنترل موتور، تابلو کنترل فرآیند، تابلو کنترل روشنایی و…

3) تابلو برق اصلاح ضریب قدرت (Power Factor Correction Panel) :

• وظیفه اصلی : اصلاح ضریب قدرت و کاهش تلفات انرژی در شبکه‌ های برق.
• محل نصب : در صنایع بزرگ، کارخانه‌ها، پست ‌های برق و…
• اجزا : بانک‌های خازنی، کنتاکتورها، رله‌ها، لوازم اندازه ‌گیری و…

4) تابلو برق صنعتی (Industrial Panel) :

• این دسته شامل انواع تابلوهای برق مورد استفاده در صنایع مختلف می ‌شود.
• انواع : تابلو برق توزیع صنعتی، تابلو برق کنترل صنعتی، تابلو برق بانک خازنی صنعتی، تابلو برق PLC صنعتی و…

5) تابلو برق خانگی (Residential Panel) :

• وظیفه اصلی : توزیع جریان برق در بخش‌های مختلف یک خانه.
• محل نصب : در منازل و ساختمان های مسکونی.
• اجزا : کلیدهای مینیاتوری، فیوزها، محافظ جان و…

نکته : برخی از تابلوهای برق می ‌توانند چندین کاربرد را همزمان داشته باشند. به عنوان مثال، یک تابلو برق صنعتی می ‌تواند همزمان وظیفه توزیع و کنترل جریان برق را بر عهده داشته باشد.

انواع تابلو برق بر اساس محل نصب

1) تابلو برق داخلی (Indoor): در داخل ساختمان‌ها و فضاهای سرپوشیده نصب می ‌شود و معمولاً برای مصارف خانگی و اداری کاربرد دارد.

2) تابلو برق خارجی (Outdoor) : در محیط‌های باز و در معرض عوامل جوی نصب می ‌شود و برای مصارف صنعتی و کارگاهی مناسب است.

انواع تابلو برق بر اساس سطح ولتاژ

1) تابلو برق فشار ضعیف (LV) : برای ولتاژهای کمتر از 1000 ولت استفاده می ‌شود و در اکثر ساختمان‌ها و صنایع کاربرد دارد.

2) تابلو برق فشار متوسط (MV) : برای ولتاژهای بین 1 تا 36 کیلوولت استفاده می ‌شود و در پست ‌های برق و برخی صنایع خاص کاربرد دارد.

3) تابلو برق فشار قوی (HV) : برای ولتاژهای بالاتر از 36 کیلوولت استفاده می ‌شود و در نیروگاه‌ ها و شبکه‌ های انتقال و توزیع برق کاربرد دارد.

انواع تابلو برق از لحاظ ساختار

1) تابلو برق فیکس (Fix) : در این نوع تابلو، تجهیزات به صورت ثابت و بدون قابلیت جابجایی بر روی شاسی یا بدنه تابلو نصب می ‌شوند. این تابلوها معمولاً برای کاربرد های ساده و کم حجم استفاده می ‌شوند و قیمت پایین‌تری دارند.

2) تابلو برق کشویی (Withdrawable) : در این نوع تابلو، تجهیزات بر روی کشوهایی نصب می ‌شوند که قابلیت جابجایی و خارج شدن از تابلو را دارند. این ویژگی امکان تعمیر و نگهداری آسان‌تر تجهیزات را فراهم می ‌کند. تابلوهای کشویی برای کاربرد هایی که نیاز به قابلیت اطمینان بالا و دسترسی سریع به تجهیزات دارند، مناسب هستند.

3) تابلو برق مدولار (Modular) : در این نوع تابلو، تجهیزات در قالب مدول‌ های جداگانه نصب می ‌شوند که قابلیت جابجایی و تعویض دارند. این ویژگی امکان تغییر و توسعه آسان تابلو را فراهم می ‌کند. تابلوهای مدولار برای کاربرد هایی که نیاز به انعطاف ‌پذیری بالا و امکان تغییر در آینده دارند، مناسب هستند.

انواع تابلو برق از لحاظ عملکرد

1) تابلو برق توزیع : برای توزیع جریان برق در بخش‌های مختلف یک ساختمان یا صنعت استفاده می ‌شود.

2) تابلو برق کنترل : برای کنترل و راه اندازی تجهیزات الکتریکی و ماشین آلات صنعتی استفاده می ‌شود.

3) تابلو برق اصلاح ضریب قدرت : برای اصلاح ضریب قدرت و کاهش تلفات انرژی در شبکه‌ های برق استفاده می ‌شود.

4) تابلو برق حفاظتی : برای حفاظت از تجهیزات الکتریکی در برابر اضافه جریان، اتصال کوتاه و سایر خطرات الکتریکی استفاده می ‌شود.

5) تابلو برق اندازه‌گیری : برای اندازه‌گیری پارامترهای الکتریکی مانند جریان، ولتاژ، توان و… استفاده می ‌شود.

انواع تابلو برق از لحاظ نحوه نصب

1) تابلو برق دیواری (Wall Mounted) : بر روی دیوار نصب می ‌شود و معمولاً برای تابلوهای کوچک و کم حجم استفاده می ‌شود.

2) تابلو برق ایستاده (Floor Standing) : بر روی زمین قرار می ‌گیرد و معمولاً برای تابلوهای بزرگ و پر حجم استفاده می ‌شود.

3) تابلو برق توکار (Flush Mounted) : در داخل دیوار نصب می ‌شود و ظاهری زیبا و یکپارچه دارد.

4) تابلو برق روکار (Surface Mounted) : بر روی سطح دیوار نصب می ‌شود و دسترسی به تجهیزات آن آسان‌تر است.

امیدواریم این توضیحات برای شما مفید بوده باشد. در صورت داشتن هرگونه سوال یا نیاز به مشاوره بیشتر، می ‌توانید با کارشناسان ما در خدمات فنی مهندسی المهدی تماس بگیرید.

اﺟﺰای ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺑﺮق ﭼﯿﺴﺖ؟

اجزای تشکیل دهنده تابلو برق، بسته به نوع و کاربرد آن، می ‌توانند متفاوت باشند. با این حال، برخی از اجزای اصلی و مشترک در اکثر تابلوهای برق عبارتند از :

• بدنه تابلو برق:

محفظه فلزی یا پلاستیکی که سایر اجزا را در خود جای می ‌دهد و از آن‌ها در برابر عوامل محیطی محافظت می ‌کند.جنس بدنه معمولاً از آهن، فولاد یا آلومینیوم است که با رنگ الکترواستاتیک پوشش داده می ‌شود.

• انواع کلیدهای تابلو برق و تجهیزات مرتبط:

تابلوهای برق از انواع کلیدها و تجهیزات دیگر برای کنترل، حفاظت و توزیع جریان برق استفاده می ‌کنند. در زیر به بررسی انواع کلیدها و تجهیزات مرتبط در تابلو برق می ‌پردازیم :

1. فیوزها (Fuses) :

• فیوزهای کاردی (Cartridge Fuses) : این فیوزها دارای یک المان ذوب شونده درون یک محفظه استوانه ‌ای هستند. در صورت عبور جریان بیش از حد، المان ذوب شده و مدار را قطع می ‌کند.
• فیوزهای فشنگی (Glass Fuses) : این فیوزها دارای یک المان ذوب شونده درون یک محفظه شیشه‌ای هستند.
• فیوزهای پیچی (Screw-in Fuses) : این فیوزها به صورت پیچی به پایه فیوز متصل می ‌شوند.

2. کلیدهای می نیاتوری (MCB – Miniature Circuit Breaker) :

• این کلیدها برای حفاظت از مدارها در برابر اضافه جریان و اتصال کوتاه استفاده می ‌شوند.
• قابلیت قطع و وصل دستی دارند و پس از رفع خطا، می ‌توانند مجدداً وصل شوند.
• انواع مختلفی دارند که بر اساس جریان نامی و منحنی قطع مشخص می ‌شوند.

3. کلیدهای حرارتی (Thermal Overload Relay) :

• این کلیدها برای حفاظت از موتورهای الکتریکی در برابر اضافه بار استفاده می ‌شوند.
• با استفاده از یک بی متال، در صورت افزایش دمای موتور، مدار را قطع می ‌کنند.

4. کلیدهای کامپکت (MCCB – Moulded Case Circuit Breaker) :

• این کلیدها برای حفاظت از مدارها در برابر اضافه جریان و اتصال کوتاه استفاده می ‌شوند.
• قابلیت قطع و وصل دستی و اتوماتیک دارند و در جریان‌های بالاتر از کلیدهای می نیاتوری استفاده می ‌شوند.

5. کنتاکتورها (Contactors) :

• این کلیدها برای قطع و وصل جریان‌های بالا در مدارهای قدرت استفاده می ‌شوند.
• معمولاً به صورت الکترومغناطیسی عمل می ‌کنند و توسط یک مدار فرمان کنترل می ‌شوند.

6. تایمرها (Timers) :

• این تجهیزات برای کنترل زمان در مدارهای الکتریکی استفاده می ‌شوند.
• انواع مختلفی دارند، از جمله تایمرهای تأخیری، تایمرهای ستاره‌مثلث و…

7. کلیدهای نشتی جریان (RCD – Residual Current Device) :

• این کلیدها برای حفاظت از افراد در برابر برق گرفتگی استفاده می ‌شوند.
• در صورت وجود جریان نشتی به زمین، مدار را قطع می ‌کنند.

8. پوش باتن‌ها (Push Buttons) :

• این کلیدها برای فرمان دادن به مدارهای الکتریکی استفاده می ‌شوند.
• انواع مختلفی دارند، از جمله پوش باتن‌های استارت، استاپ، ریست و…

نکته : علاوه بر موارد ذکر شده، تجهیزات دیگری نیز در تابلوهای برق استفاده می ‌شوند، مانند رله‌ها، ترانسفورماتورهای جریان و ولتاژ، لوازم اندازه‌گیری، PLC، HMI و… که بسته به نوع و کاربرد تابلو متفاوت هستند.

• انواع رله‌ها (Relays) :

1. رله‌های حفاظتی : برای حفاظت از تجهیزات الکتریکی در برابر اضافه جریان، اتصال کوتاه، اضافه ولتاژ، افت ولتاژ و… استفاده می ‌شوند.

2. رله‌های کنترلی : برای کنترل و فرمان دادن به سایر تجهیزات الکتریکی استفاده می ‌شوند.

3. رله‌های زمانی : برای کنترل زمان در مدارهای الکتریکی استفاده می ‌شوند.

4. رله‌های واسط (Interface Relays) : برای تطبیق سیگنال‌های کنترلی با سطح ولتاژ و جریان مورد نیاز تجهیزات دیگر استفاده می ‌شوند.

• تجهیزات اندازه‌گیری (Measuring Instruments) :

1. آمپرمتر (Ammeter) : برای اندازه‌گیری جریان الکتریکی استفاده می ‌شود.

2. ولت متر (Voltmeter) : برای اندازه‌گیری ولتاژ الکتریکی استفاده می ‌شود.

3. توان سنج (Wattmeter) : برای اندازه‌گیری توان الکتریکی استفاده می ‌شود.

4. فرکانس متر (Frequency Meter) : برای اندازه‌گیری فرکانس جریان الکتریکی استفاده می ‌شود.

5. ضریب قدرت سنج (Power Factor Meter) : برای اندازه‌گیری ضریب قدرت در مدارهای الکتریکی استفاده می ‌شود.

• سیستم اینترلاک (Interlock System) :

سیستمی است که برای جلوگیری از عملکرد همزمان دو یا چند وسیله الکتریکی که ممکن است باعث ایجاد خطر یا آسیب شوند، استفاده می ‌شود. به عنوان مثال، اینترلاک می ‌تواند از بسته شدن همزمان دو کلید که باعث اتصال کوتاه می ‌شوند، جلوگیری کند.

• بیمتال (Bimetallic Strip) :

یک قطعه فلزی است که از دو فلز با ضریب انبساط حرارتی متفاوت تشکیل شده است که در صورت افزایش دما، خم می ‌شود و می ‌تواند برای قطع مدار الکتریکی استفاده شود. بیمتال در کلیدهای حرارتی و برخی رله‌ها استفاده می ‌شود.

• چراغ سیگنال (Signal Lamp) :

این قطعه برای نمایش وضعیت عملکرد تجهیزات الکتریکی استفاده می ‌شود. رنگ‌های مختلف چراغ سیگنال، معانی مختلفی دارند (مثلاً سبز برای روشن، قرمز برای خاموش، زرد برای هشدار و…).

• داکت کابل (Cable Duct) :

داکت کابل برای نگهداری و محافظت از کابل‌ها و سیم‌ها در داخل تابلو برق استفاده می ‌شود و دارای انواع مختلفی از جمله داکت‌های پلاستیکی، فلزی و… هستند.

• PLC (Programmable Logic Controller) :

PLC یک کامپیوتر صنعتی است که برای کنترل اتوماتیک و هوشمند فرآیندهای صنعتی استفاده می ‌شود. علاوه بر این در تابلوهای برق صنعتی برای کنترل ماشین آلات و تجهیزات مختلف استفاده می ‌شود.

شرکت المهدی با داشتن تجربه و تخصص در زمینه طراحی، ساخت و نصب انواع تابلوهای برق، می ‌تواند شما را در انتخاب و نصب تجهیزات مناسب برای تابلو برق خود راهنمایی کنند .

نحوه کار تابلو برق

تابلو برق به عنوان یک مرکز کنترل و توزیع، نقش حیاتی در سیستم‌ های الکتریکی ایفا می ‌کند. درک نحوه کار تابلو برق به ما کمک می ‌کند تا عملکرد سیستم‌ های الکتریکی را بهتر درک کنیم و در صورت بروز مشکل، بتوانیم آن را عیب‌یابی و رفع کنیم.

ورودی برق :

تابلو برق از طریق یک یا چند کابل ورودی، برق را از منبع تغذیه (مانند شبکه برق شهری یا ژنراتور) دریافت می ‌کند. این کابل‌ها به کلید اصلی تابلو متصل می ‌شوند.

کلید اصلی :

کلید اصلی، یک کلید قطع و وصل بزرگ است که وظیفه قطع و وصل کل جریان ورودی به تابلو را بر عهده دارد. این کلید معمولاً به صورت دستی یا اتوماتیک (توسط رله‌های حفاظتی) عمل می ‌کند.

تجهیزات حفاظتی :

بعد از کلید اصلی، جریان برق به تجهیزات حفاظتی مانند فیوزها، کلیدهای می نیاتوری و محافظ جان می ‌رسد. این تجهیزات وظیفه حفاظت از مدارها و تجهیزات الکتریکی در برابر اضافه جریان، اتصال کوتاه و جریان نشتی را بر عهده دارند.

شینه‌ها :

شینه‌ها، هادی‌های مسی یا آلومینیومی هستند که جریان برق را بین تجهیزات مختلف تابلو توزیع می ‌کنند. شینه‌ها معمولاً به صورت افقی یا عمودی در داخل تابلو نصب می ‌شوند.

تجهیزات اندازه‌گیری :

در برخی تابلوها، تجهیزات اندازه‌گیری مانند آمپرمتر، ولت متر و… وجود دارند که برای نمایش پارامترهای الکتریکی مانند جریان، ولتاژ و… استفاده می ‌شوند.

تجهیزات کنترلی :

در تابلوهای کنترل، تجهیزات کنترلی مانند کنتاکتورها، رله‌ها، PLC و… وجود دارند که برای کنترل و فرمان دادن به سایر تجهیزات الکتریکی استفاده می ‌شوند.

توزیع برق :

جریان برق از طریق شینه‌ها به کلیدهای خروجی تابلو می ‌رسد. این کلیدها وظیفه توزیع جریان برق به مدارها و تجهیزات مختلف را بر عهده دارند.

خروجی برق :

جریان برق از طریق کابل‌های خروجی تابلو، به مدارها و تجهیزات مختلف (مانند روشنایی، پریزها، موتورها و…) منتقل می ‌شود.

سیستم زمین (ارتینگ) :

تابلو برق دارای یک سیستم زمین است که برای حفاظت از افراد و تجهیزات در برابر برق گرفتگی استفاده می ‌شود. این سیستم شامل یک هادی زمین است که به بدنه فلزی تابلو و سایر تجهیزات متصل می ‌شود.

نکته : نحوه کار تابلو برق ممکن است بسته به نوع و کاربرد آن متفاوت باشد. به عنوان مثال، تابلوهای برق صنعتی معمولاً پیچیده‌تر از تابلوهای برق خانگی هستند و تجهیزات بیشتری دارند.

وایرنگ تابلو برق چیست؟

وایرنگ تابلو برق (Wiring) به فرآیند اتصال و سیم‌کشی اجزای مختلف تابلو برق به یکدیگر و به منبع تغذیه گفته می ‌شود. این فرآیند شامل انتخاب نوع و سایز مناسب سیم‌ها و کابل‌ها، مسیرگذاری آن‌ها در داخل تابلو، اتصال آن‌ها به ترمینال‌های تجهیزات و رعایت استانداردها و اصول ایمنی است.

• اهداف وایرینگ تابلو برق :

1. توزیع جریان برق : وایرینگ صحیح تابلو برق، جریان برق را به صورت ایمن و کارآمد به تجهیزات مختلف توزیع می ‌کند.

2. کنترل مدارها : وایرینگ امکان کنترل و فرمان دادن به تجهیزات الکتریکی را از طریق کلیدها، رله‌ها و سایر تجهیزات کنترلی فراهم می ‌کند.

3. حفاظت از تجهیزات : وایرینگ صحیح با استفاده از فیوزها، کلیدهای می نیاتوری و سایر تجهیزات حفاظتی، از تجهیزات الکتریکی در برابر اضافه جریان، اتصال کوتاه و سایر خطرات محافظت می ‌کند.

4. ایمنی : وایرینگ صحیح تابلو برق با رعایت استانداردها و اصول ایمنی، از برق گرفتگی و سایر خطرات الکتریکی جلوگیری می ‌کند.

• مراحل وایرینگ تابلو برق :

1. طراحی : در این مرحله، نقشه وایرینگ تابلو برق بر اساس نیازها و مشخصات فنی سیستم الکتریکی تهیه می ‌شود.

2. انتخاب تجهیزات : در این مرحله، تجهیزات مورد نیاز برای تابلو برق (مانند کلیدها، فیوزها، رله‌ها و…) بر اساس نقشه وایرینگ انتخاب می ‌شوند.

3. نصب تجهیزات : در این مرحله، تجهیزات بر روی شاسی یا بدنه تابلو نصب می ‌شوند.

4. سیم‌کشی : در این مرحله، سیم‌ها و کابل‌ها بر اساس نقشه وایرینگ به ترمینال‌های تجهیزات متصل می ‌شوند.

5. تست و راه‌اندازی : در این مرحله، عملکرد تابلو برق تست شده و در صورت نیاز تنظیمات لازم انجام می ‌شود.

• نکات مهم در وایرینگ تابلو برق :

1. رعایت استانداردها : وایرینگ تابلو برق باید بر اساس استانداردهای ملی و بین‌المللی انجام شود.

2. استفاده از تجهیزات با کیفیت : برای اطمینان از عملکرد صحیح و ایمنی تابلو برق، باید از تجهیزات با کیفیت و استاندارد استفاده شود.

3. انتخاب صحیح سیم و کابل : انتخاب نوع و سایز مناسب سیم و کابل بر اساس جریان نامی و ولتاژ مدار بسیار مهم است.

4. مسیرگذاری صحیح سیم و کابل : سیم‌ها و کابل‌ها باید به صورت مرتب و منظم در داخل تابلو قرار گیرند و از خم شدن بیش از حد آن‌ها جلوگیری شود.

5. اتصال صحیح سیم و کابل : سیم‌ها و کابل‌ها باید به صورت محکم و ایمن به ترمینال‌های تجهیزات متصل شوند.

6. برچسب‌گذاری : تمامی سیم‌ها و کابل‌ها باید برچسب‌گذاری شوند تا شناسایی و عیب‌یابی آن‌ها آسان باشد.

روش های عیب یابی تابلو برق

عیب‌یابی تابلو برق نیازمند دانش فنی و رعایت اصول ایمنی است. در صورت بروز هرگونه مشکل در تابلو برق، بهتر است با یک تکنسین برق مجرب تماس بگیرید. با این حال، در اینجا به برخی از روش‌های عمومی عیب‌یابی تابلو برق اشاره می ‌کنیم :

1) بررسی ظاهری :

• بررسی اتصالات : اطمینان حاصل کنید که تمام اتصالات سیم‌ها و کابل‌ها به درستی برقرار شده و هیچ سیمی شل یا قطع نشده باشد.
• بررسی فیوزها و کلیدهای می نیاتوری : بررسی کنید که آیا فیوزی سوخته یا کلیدی قطع شده است یا خیر. در صورت سوختن فیوز، آن را با فیوز جدیدی با مشخصات مشابه جایگزین کنید.
• بررسی علائم سوختگی یا ذوب شدگی : به دنبال علائم سوختگی، ذوب شدگی یا تغییر رنگ در سیم‌ها، کابل‌ها، ترمینال‌ها و سایر اجزای تابلو باشید. این علائم ممکن است نشان دهنده اضافه بار یا اتصال کوتاه باشند.
• بررسی وجود رطوبت یا گرد و غبار : رطوبت و گرد و غبار می ‌توانند باعث ایجاد اتصالات ضعیف و خرابی تجهیزات شوند. در صورت وجود رطوبت یا گرد و غبار، آن‌ها را تمیز کنید.

2) استفاده از تجهیزات اندازه‌گیری :

• مولتی متر (Multimeter) : با استفاده از مولتی متر می ‌توانید ولتاژ، جریان و مقاومت مدارهای مختلف را اندازه‌گیری کنید و به این ترتیب عیب‌های احتمالی را شناسایی کنید.
• فازمتر (Phase Tester) : با استفاده از فاز متر می ‌توانید وجود یا عدم وجود فاز در مدار را بررسی کنید.
• کلمپ آمپرمتر (Clamp Meter) : با استفاده از کلمپ آمپرمتر می ‌توانید جریان الکتریکی را بدون قطع مدار اندازه‌گیری کنید.

3) بررسی عملکرد تجهیزات :

• کنتاکتورها : بررسی کنید که آیا کنتاکتورها به درستی عمل می ‌کنند و در صورت نیاز، آن‌ها را تعویض کنید.
• رله‌ها : بررسی کنید که آیا رله‌ها به درستی عمل می ‌کنند و در صورت نیاز، آن‌ها را تنظیم یا تعویض کنید.
• تایمرها : بررسی کنید که آیا تایمرها به درستی تنظیم شده‌اند و در صورت نیاز، آن‌ها را تنظیم کنید.

4) بررسی سیستم زمین (ارتینگ) :

• اطمینان حاصل کنید که سیستم زمین تابلو برق به درستی نصب شده و مقاومت آن در حد استاندارد است.
• بررسی کنید که آیا اتصالات زمین به درستی برقرار شده‌اند و هیچ سیمی شل یا قطع نشده باشد.

5. بررسی سیستم تهویه :

• اطمینان حاصل کنید که سیستم تهویه تابلو برق به درستی کار می ‌کند و دمای داخل تابلو در حد مجاز است.
• در صورت نیاز، فیلترهای هوا را تمیز یا تعویض کنید.

6) بررسی PLC و HMI :

• در تابلوهای برق صنعتی، بررسی کنید که آیا PLC و HMI به درستی کار می ‌کنند و برنامه‌های آن‌ها به روز هستند.

توجه : در صورت عدم آشنایی با اصول ایمنی برق و نداشتن تجربه کافی، از دست زدن به تابلو برق خودداری کنید و با یک تکنسین برق مجرب تماس بگیرید.

نصب و راه اندازی تابلو برق

نصب و راه‌اندازی تابلو برق یک فرآیند تخصصی است که نیازمند دانش فنی و رعایت اصول ایمنی می ‌باشد. این فرآیند شامل مراحل مختلفی است که در ادامه به تفصیل توضیح داده می ‌شود:

1) بررسی محل نصب :

• انتخاب محل مناسب : محل نصب تابلو برق باید دارای شرایط زیر باشد :

1.  دسترسی آسان برای تعمیر و نگهداری
2.  دور از رطوبت، گرد و غبار و مواد شیمیایی
3.  فضای کافی برای نصب و تهویه مناسب
4.  سطح صاف و تراز

• بررسی زیرساخت‌ها : اطمینان از وجود زیرساخت‌های لازم مانند برق، سیستم زمین (ارتینگ) و در صورت نیاز، سیستم تهویه.

2) نصب تابلو برق :

• نصب بر روی دیوار یا زمین : تابلو برق بسته به نوع و اندازه، می ‌تواند بر روی دیوار یا زمین نصب شود. در نصب دیواری، از پیچ و رولپلاک‌های مناسب استفاده کنید و در نصب زمینی، از پایه های مخصوص استفاده کنید.
• تراز کردن : اطمینان حاصل کنید که تابلو برق کاملاً تراز است.
• اتصال به سیستم زمین : هادی زمین تابلو برق را به سیستم زمین ساختمان یا صنعت متصل کنید.

3. وایرینگ تابلو برق :

• اتصال کابل‌های ورودی و خروجی : کابل‌های ورودی برق را به ترمینال‌های ورودی تابلو و کابل‌های خروجی را به ترمینال‌های خروجی تابلو متصل کنید.
• اتصال تجهیزات داخلی : تجهیزات داخلی تابلو برق (مانند کلیدها، فیوزها، رله‌ها و…) را بر اساس نقشه وایرینگ به یکدیگر و به شینه‌ها متصل کنید.
• برچسب‌گذاری : تمامی سیم‌ها و کابل‌ها را برچسب‌گذاری کنید تا شناسایی و عیب‌یابی آن‌ها آسان شود.

4. تست و راه‌اندازی :

• تست عایق : با استفاده از مگر (Megger) یا دستگاه تست عایق، عایق بودن مدارهای مختلف را بررسی کنید.
• تست عملکرد تجهیزات : عملکرد تمامی تجهیزات تابلو برق (مانند کلیدها، فیوزها، رله‌ها و…) را تست کنید.
• تست سیستم حفاظتی : عملکرد سیستم حفاظتی تابلو برق (مانند فیوزها، کلیدهای می نیاتوری و محافظ جان) را تست کنید.
• تست سیستم زمین : مقاومت سیستم زمین تابلو برق را اندازه‌گیری کنید و اطمینان حاصل کنید که در حد استاندارد است.
• راه‌اندازی : پس از انجام تمامی تست‌ها، تابلو برق را راه‌اندازی کنید و عملکرد آن را در شرایط مختلف بررسی کنید.

نکات مهم ساخت و سفارش تابلو برق

ساخت و سفارش تابلو برق یک فرآیند حساس و مهم است که نیازمند توجه به جزئیات و رعایت استانداردهای لازم است. در زیر به برخی از نکات مهم در این زمینه اشاره می ‌کنیم :

1. تعیین نیازها و مشخصات فنی :

• نوع تابلو برق : تعیین نوع تابلو برق (توزیع، کنترل، اصلاح ضریب قدرت و…) بر اساس کاربرد مورد نظر.
• سطح ولتاژ : تعیین سطح ولتاژ تابلو برق (فشار ضعیف، فشار متوسط یا فشار قوی) بر اساس ولتاژ شبکه و تجهیزات مورد استفاده.
• جریان نامی : تعیین جریان نامی تابلو برق بر اساس حداکثر جریان مورد نیاز تجهیزات.
• درجه حفاظت (IP) : تعیین درجه حفاظت تابلو برق در برابر نفوذ گرد و غبار و آب بر اساس محیط نصب.
• نوع و تعداد تجهیزات : تعیین نوع و تعداد تجهیزات مورد نیاز (کلیدها، فیوزها، رله‌ها، کنتاکتورها و…) بر اساس نیازهای سیستم.
• ابعاد و جنس بدنه : تعیین ابعاد و جنس بدنه تابلو برق بر اساس فضای موجود و شرایط محیطی.

2. طراحی تابلو برق :

• تهیه نقشه‌های فنی : تهیه نقشه‌های فنی دقیق و کامل شامل نقشه‌های الکتریکی، مکانیکی و جانمایی تجهیزات.
• رعایت استانداردها : رعایت استانداردهای ملی و بین‌المللی در طراحی تابلو برق.
• انتخاب تجهیزات با کیفیت : استفاده از تجهیزات با کیفیت و استاندارد از برندهای معتبر.
• پیش‌بینی فضای کافی : پیش‌بینی فضای کافی برای نصب و نگهداری تجهیزات و تهویه مناسب.
• طراحی سیستم زمین : طراحی سیستم زمین مناسب و مطابق با استانداردها.

3. ساخت تابلو برق :

• استفاده از مواد اولیه با کیفیت : استفاده از ورق‌های فلزی با ضخامت مناسب و پوشش ضد زنگ، سیم‌ها و کابل‌های با کیفیت و استاندارد.
• برش و خم کاری دقیق : برش و خم کاری دقیق ورق‌های فلزی برای ساخت بدنه تابلو.
• مونتاژ دقیق تجهیزات : مونتاژ دقیق تجهیزات بر روی شاسی یا بدنه تابلو بر اساس نقشه‌های فنی.
• وایرینگ : وایرینگ اصولی و منظم تابلو برق با رعایت استانداردها و اصول ایمنی.
• کنترل کیفیت : انجام تست‌ها و کنترل‌های کیفی در مراحل مختلف ساخت.

4. نصب و راه‌اندازی :

• انتخاب محل مناسب : انتخاب محل مناسب برای نصب تابلو برق با توجه به شرایط محیطی و دسترسی آسان.
• نصب اصولی : نصب تابلو برق بر اساس نقشه‌های فنی و رعایت اصول ایمنی.
• اتصال به سیستم زمین : اتصال صحیح تابلو برق به سیستم زمین.
• تست و راه‌اندازی : انجام تست‌های لازم (مانند تست عایق، تست عملکرد تجهیزات و تست سیستم حفاظتی) قبل از راه‌اندازی.

5. سفارش تابلو برق :

• انتخاب شرکت معتبر : انتخاب شرکت سازنده تابلو برق با تجربه و تخصص کافی و دارای گواهینامه‌های لازم.
• ارائه مشخصات فنی دقیق : ارائه مشخصات فنی دقیق و کامل به شرکت سازنده.
• بازدید از کارخانه : در صورت امکان، بازدید از کارخانه سازنده و بررسی فرآیند ساخت.
• دریافت گارانتی و خدمات پس از فروش : دریافت گارانتی و خدمات پس از فروش مناسب از شرکت سازنده.

خدمات فنی مهندسی المهدی :

شرکت المهدی با داشتن سال‌ها تجربه در زمینه طراحی، ساخت و نصب انواع تابلوهای برق، آماده ارائه خدمات مشاوره، طراحی، ساخت و نصب تابلوهای برق با کیفیت بالا و مطابق با استانداردهای روز دنیا به شما مشتریان گرامی می ‌باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره رایگان، می ‌توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.

عوامل موثر بر قیمت تابلو برق

1. نوع و کاربرد تابلو برق : تابلوهای توزیع، کنترل، اصلاح ضریب قدرت و… قیمت‌های متفاوتی دارند.
2. سطح ولتاژ : تابلوهای فشار ضعیف، فشار متوسط و فشار قوی قیمت‌های متفاوتی دارند.
3. جریان نامی : هرچه جریان نامی تابلو بیشتر باشد، قیمت آن نیز بیشتر است.
4. تعداد و نوع تجهیزات : تعداد و نوع کلیدها، فیوزها، رله‌ها و… بر قیمت تابلو تأثیر می ‌گذارند.
5. برند و کیفیت تجهیزات : تجهیزات با برندهای معتبر و کیفیت بالا، قیمت بیشتری دارند.
6. جنس و ابعاد بدنه : جنس بدنه (فلزی یا پلاستیکی) و ابعاد تابلو بر قیمت آن تأثیر می ‌گذارند.
7. پیچیدگی طراحی و ساخت : تابلوهای با طراحی و ساخت پیچیده‌تر، قیمت بیشتری دارند.
8. هزینه‌های نصب و راه‌اندازی : هزینه‌های نصب، حمل و نقل و راه‌اندازی نیز به قیمت تابلو اضافه می ‌شوند.

سخن پایانی | تابلو برق چیست؟

در پایان، می ‌توان گفت تابلو برق به عنوان یک جزء حیاتی در هر سیستم الکتریکی، نقش مهمی در توزیع، کنترل و حفاظت از جریان برق ایفا می ‌کند. انتخاب تابلو برق مناسب و با کیفیت، تضمین کننده عملکرد بهینه و ایمنی سیستم الکتریکی شما خواهد بود.

خدمات فنی مهندسی المهدی با تکیه بر دانش فنی و تجربه متخصصین خود، آماده ارائه خدمات جامع در زمینه طراحی، ساخت، نصب و راه‌اندازی انواع تابلوهای برق صنعتی و خانگی می ‌باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره رایگان، می ‌توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.

امیدواریم این مقاله توانسته باشد اطلاعات مفیدی در خصوص تابلو برق و نکات مهم مرتبط با آن را در اختیار شما قرار دهد.

سوالات متداول

1. تابلو برق چیست؟

تابلو برق یک محفظه یا جعبه است که تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی مختلفی را در خود جای می ‌دهد. این تجهیزات شامل کلیدها، فیوزها، رله‌ها، کنتاکتورها، ترانسفورماتورهای جریان و ولتاژ، لوازم اندازه‌گیری و… می ‌شود. تابلو برق، وظیفه حفاظت از این تجهیزات در برابر عوامل محیطی، جلوگیری از برق گرفتگی و آتش‌سوزی و همچنین کنترل و توزیع جریان برق را بر عهده دارد.

2. کاربرد تابلو برق چیست؟

تابلو برق در صنایع و ساختمان‌های مختلف کاربرد های فراوانی دارد، از جمله :

• توزیع برق : در ساختمان‌ها، صنایع، کارگاه‌ها و مراکز تجاری برای توزیع جریان برق در بخش‌های مختلف.

• کنترل فرآیندهای صنعتی : در صنایع مختلف برای کنترل و راه اندازی ماشین آلات و تجهیزات الکتریکی.

• حفاظت از تجهیزات الکتریکی : با استفاده از فیوزها، رله‌ها و سایر تجهیزات حفاظتی، از آسیب دیدن تجهیزات در برابر جریان اضافه بار، اتصال کوتاه و سایر خطرات الکتریکی جلوگیری می ‌کند.

• اصلاح ضریب قدرت : با استفاده از بانک‌های خازنی، ضریب قدرت را اصلاح کرده و تلفات انرژی را کاهش می ‌دهد.

3. هنگام سفارش تابلو برق به چه نکاتی توجه کنیم؟

• نوع و کاربرد تابلو برق : تعیین نوع تابلو برق (توزیع، کنترل، اصلاح ضریب قدرت و…) بر اساس کاربرد مورد نظر.

• سطح ولتاژ : تعیین سطح ولتاژ تابلو برق (فشار ضعیف، فشار متوسط یا فشار قوی) بر اساس ولتاژ شبکه و تجهیزات مورد استفاده.

• جریان نامی : تعیین جریان نامی تابلو برق بر اساس حداکثر جریان مورد نیاز تجهیزات.

• درجه حفاظت (IP) : تعیین درجه حفاظت تابلو برق در برابر نفوذ گرد و غبار و آب بر اساس محیط نصب.

• نوع و تعداد تجهیزات : تعیین نوع و تعداد تجهیزات مورد نیاز (کلیدها، فیوزها، رله‌ها، کنتاکتورها و…) بر اساس نیازهای سیستم.

• ابعاد و جنس بدنه : تعیین ابعاد و جنس بدنه تابلو برق بر اساس فضای موجود و شرایط محیطی.

• شرکت سازنده : انتخاب شرکت سازنده معتبر و با تجربه.

• گارانتی و خدمات پس از فروش : دریافت گارانتی و خدمات پس از فروش مناسب.

4. انواع تابلو برق صنعتی کدام است؟

تابلوهای برق صنعتی انواع مختلفی دارند که برخی از آن‌ها عبارتند از :

• تابلو برق توزیع صنعتی : برای توزیع جریان برق در بخش‌های مختلف یک واحد صنعتی.

• تابلو برق کنترل صنعتی : برای کنترل و راه اندازی ماشین آلات و تجهیزات الکتریکی در صنایع.

• تابلو برق بانک خازنی صنعتی : برای اصلاح ضریب قدرت و کاهش تلفات انرژی در صنایع.

• تابلو برق PLC صنعتی : برای کنترل اتوماتیک و هوشمند فرآیندهای صنعتی.

• تابلو برق مارشالینگ : برای اتصال و ارتباط بین تجهیزات مختلف در یک سیستم کنترل صنعتی.

• تابلو برق MCC : برای کنترل موتورهای الکتریکی در صنایع.

• تابلو برق اینورتر : برای کنترل دور موتورهای الکتریکی در صنایع.